Değişme olgusu kültür için de bir anlam ifade eder. Kültürler ve kültürel ögeler değişmeden var olamaz. Değişme sonucu kültürel gelişmeler ortaya çıkar. Yalnız, kültür ögelerindeki (maddi ve manevi) değişme süreçleri birbirinden farklı düzeyde gerçekleşmektedir.
Kültürel gecikme, kültürün maddi unsurlarının hızlı değişmesine rağmen, manevi unsurlarının yavaş değişmesi sonucunda ortaya çıkan dengesiz durumdur. Maddi kültür ögelerindeki değişmeler, manevi kültür ögelerinden daha hızlı olmaktadır. Kültürel değişim sürecini ortaya çıkaran ögeler buluş, birikim, yayılma ve uyum sağlamadır.
Kültürel gecikme, kültürel değişim sürecinde ortaya çıkar.
Yeni bir buluş ya da üretilen teknolojik aracın, başka bir ülkeye hızlı bir şekilde sokulması kültürel gecikmelere neden olur. Örneğin, ülkemizde 1950’den sonra gerçekleşen tarımda makineleşme yoğun bir göçe neden olmuştur. Kır yaşantısından kopan birey, kent yaşantısına uyum sağlamakta zorluklar çekmiştir.
Kültürdeki değişmeler sonucu ortaya çıkan kültürel gecikmeler, uyumsuzluğa ve anomiye (kuralsızlık) yol açmaktadır. Bir toplumun kültürüne, başka toplumların kültüründen kimi maddi ve manevi ögelerin geçmesi ve kültürün göreli bütünlüğünün bozulması kültürel yozlaşmaya neden olur.