Toplumdaki yönetenlerle yönetilenler yani halk arasındaki ilişkilerin belirli kriterlere göre düzenlenmesi sonucunda oluşan yapılaşma biçimine siyasal yönetim denir.
Bir siyasal yönetim; iktidarın niteliğini, örgütlenmesini, el değiştirmesini ve işleyişini yansıtan siyasal kurumlardan oluşur.
Bu yapılaşma sonucunda ortaya baskıcı ve özgürlükçü yönetim şekilleri gibi farklı siyasi örgütlenmeler ortaya çıkmıştır.
Aşağıdaki tabloda bu yönetim şekillerine yer verilmiştir:
| SİYASAL YÖNETİM ŞEKİLLERİ | ||
| Genel Özellikleri |
| |
Monarşi (Krallık)Bir hükümdarın devlet başkanı olduğu bir yönetim biçimidir. Bu hükümdar, Türkçede kral, imparator, şah, padişah, prens, emir gibi çeşitli adlar alabilir. | OligarşiDevlet yönetiminin bir zümrenin veya bir grubun elinde olduğu yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde devlet baştaki grubun istek ve doğrularıyla yönetilir. Bu zümre soylu ve zengin kişilerden oluşuyorsa, aristokrasi olarak adlandırılır. Dinî emir ve yasaklara dayalı yönetim biçimine teokrasi denir. Devletin dinsel kurallara göre biçimlenmesine teokratik devletler adı verilir. | TotalitarizmSiyasal gücün ve bütün önemli yetkilerin tek bir kişi, tek parti ya da askerî bir grubun, elinde olduğu; demokratik olmayan bir biçimde, devletçilikle ve sıkı bir denetim rejimiyle yönetildiği akım ve uygulamadır. Sanattan bilime, dinden kültüre kadar her şey devletin isteği doğrultusunda şekillenir; bireyin her türlü davranışı sürekli inceleme altındadır. Bu rejime örnek olarak faşizm, komünizm, nazizm ve militarizm verilebilir. |
| Genel Özellikler | İnsan hak ve özgürlüklerinin gerçekleştirilmesini amaçlar. Temel özelliği kuvvetler ayrılığıdır. Yasama, yürütme ve yargı denetimleri vardır. Kişisel ve toplumsal gelişmenin kaynağı özgürlüktür. Hukuk kuralları toplumsal adaletin ve yönetimin temeldir. Yönetimler seçimle iş başına gelir. Yönetimleri eleştirmek ve denetlemek mümkündür. Düşünce, basın, din ve vicdan özgürlüğü vardır. |
Demokratik Yönetimin Özellikleri
| |