Ortak değer ve amaçları olan bireylerin ve grupların arasında etkileşim vardır. Bu etkileşim toplumsal ilişkiyi meydana getirir.
Bireyler doğdukları andan itibaren bu ilişki ağı içinde kimliklerini inşa ederler. Toplum içinde nasıl davranılacağını öğrenmek sosyalleşme sürecinde gerçekleşir.
Sosyalleşme sürecinde birey, ait olduğu toplumun kültürünü, değer yargılarını, gelenek, görenek, örf, adet ve inançlarını öğrenir.
Her toplumda bireyleri içinde yaşadıkları toplumun sağlıklı bir üyesi hâline getirmeyi amaçlayan bazı grup ve kurumlar bulunmaktadır. Sosyalleşme araçları olarak adlandırılan bu kurum ve gruplar bireyi çocukluk döneminden itibaren toplumsal hayata hazırlar. Dört temel sosyalleşme aracı vardır. Bunlar; aile, okul, arkadaş grupları ve kitle iletişim araçlarıdır.
Aile, bireyin sosyalleşmesini sağlayan ilk ve en önemli kurumdur. Geleneksel toplumlara nazaran günümüzde ailenin sosyalleşme üzerindeki etkisi azalsa ve başka kurumlarla bu rolünü paylaşsa da çocuğun toplumsal hayata katılımının en önemli basamağını oluşturmayı sürdürmektedir. Bireyler en önemli sosyalleşme kazanımlarından biri olan dili ve temel davranış kalıplarını ailede öğrenirler.
Aileden sonra en önemli ikinci sosyalleşme aracı okuldur. Okul resmî ve örgütlü bir sosyalleşme kurumudur. Çocuğa henüz bilmediği ve daha sonraki yaşamını kolaylaştıracak pek çok şeyi öğreterek daha üst seviyelerdeki toplumsal problemlerle mücadele etme yolunu gösterir. Aynı zamanda geçerli olan toplumsal değerleri benimsemesine de yardımcı olur.
Yetişkinler tarafından doğrudan kontrol edilemeyen ve daha özgür bir sosyalleşme ortamı sunan önemli sosyalleşme araçlarından biri de arkadaş gruplarıdır. Çocuklar arkadaş gruplarında çatışma, iş birliği, rekabet gibi deneyimleri yaşarlar ve beklentileri, arzuları ve yönelimleri doğrultusunda kendilerini özgürce ifade etmeyi öğrenirler.
Kitle iletişim araçlarının bir sosyalleşme aracı olarak ortaya çıkması modern bir olgudur ve diğer sosyalleşme araçlarından daha farklı bir etkiye sahiptir. Radyo, televizyon, sinema, gazete, İnternet gibi kitle iletişim araçları geniş kitlelere ulaşabilmektedir.
Ayrıca etkiledikleri insanların doğrudan karşılık vermelerine imkân tanımadığından bu araçlar tek yanlı belirleyici bir etkileme gücüne sahiptir. Kitle iletişim araçları sayesinde çocuklar toplumun genel görünümü hakkında bilgilere sahip olurlar. Bu araçların en önemli özelliklerindenbiri de çocuklara örnek almaları için rol modeller sunabilmeleridir.