Atatürkçü Düşüncede Vatandaşlık, Hak ve Sorumluluk

Atatürkçü düşünce sistemi Türk milletinin ihtiyaçlarından doğan, sorunlarına çözüm önerileri getiren, çağdaşlaşmayı hedef alan, aklı ve bilimi temel hareket noktası olarak gören düşünce sistemidir.

Atatürkçü düşünce sisteminde insan; düşünceleri, davranışları ve eylemleriyle bir yandan doğaya ve doğa kanunlarına, diğer yandan, toplum içinde yaşamak zorunda olduğundan topluma ve toplumun geliştirdiği kurallara bağlıdır. Bu bağlılık, insanın doğayla ve toplumla karşılıklı ilişkilerinden ve etkileşimlerinden oluşur. Gerçekte insan hayatı, insanın doğayla, kendisiyle, toplumla ilişkiler ve etkileşimler sürecinden ibarettir. İnsan hakları ve hürriyetleri de bu süreçte yer alır.

Mustafa Kemal Atatürk
Mustafa Kemal Atatürk

Atatürk’e göre kişi haklarının temeli şöyle kurulur: “Her türlü hakkın kaynağı, kişidir. Çünkü gerçek hür ve sorumlu olan varlık yalnız insandır. Buna nazaran, ferdin yalnız, doğal hak ve ahlaki sorumluluğu ile kayıtlı olan mutlak istiklali (hürriyeti ve bağımsızlığı) bütün uygar kuruluşlardan önce, ilk “hâl” (durum) olarak, hareket noktası gibi kabul oluyor. Fakat diğer yandan, insanların, sosyal ve siyasi kuruluşlar hâlinde bulunması da doğal ve gereklidir. Bu kuruluşlar ise kısmen zorunlu, belirlenmiş kanun hükümlerine göre gelişir. Bu belirlenmiş kuralların varlığı oranda ve zekânın bu kuralların seyrini ve yönünü takdir edebildiği oranda, insanların hürriyet ve iradeleri, açıklanan kurallara uymak zorundadır.

Mustafa Kemal Atatürk'ün nüfus cüzdanı
Mustafa Kemal Atatürk’ün nüfus cüzdanı

İnsanlar hareketlerini, geleceğin seyir ve yönüne uydurmak gereğindedirler. Bu zorunluluk durumu, gerçekte kaçınılması imkânsız olmayan bir sonucu daha mükemmel ve daha dengeli yapmaktadır. Doğanın ve tarihin ürünü olan bir milletin fertleri, daima bu gerçeklerle karşı karşıya bulunurlar. Ve ona saygı duyarlar. Böyle bir milletin kurduğu devletin dahi temeli ve gayesi kişi hakları olur…”(1) Atatürk, her konuda olduğu gibi sorumluluk konusunda da en yakın arkadaşlarından sade vatandaşa kadar daima herkese örnek olmuştur. Her Türk’ün, memleket ve millet sorunlarında daima sorumluluk bilinci içinde olmasını istemiştir.

Atatürk, İzmir Kız Muallim Mektebi öğrencileriyle
Atatürk, İzmir Kız Muallim Mektebi öğrencileriyle

Yorum yapın