Sanat Sosyolojisi

Sanat sosyolojisi, sanatçının yaşadığı toplumla sanat kurumu arasındaki bağlantıları inceler. Çünkü, her insan gibi sanatçı da diğer insanlarla ilişki hâlindedir, ortak bir yaşantı içindedir.

Onun içinden çıktığı toplum, hedef aldığı kitleler ve sanat eseri arasındaki sayısız ilişkileri sosyolojinin bir dalı olan sanat sosyolojisi inceler. İnsanların nesneleri ya da zihin dünyalarında yorumladıkları şeyleri, çeşitli birimlerde ifade etmelerinden ötürü sanat ya da sanatlar doğmuştur. Başka bir tabirle sanat, insanların ve sosyal gruplar ile milletlerin dünyayı yorumlayış tarzlarıdır. Bu yorumlardaki benzerlikleri, farklılıkları ise insanların içinde bulundukları sosyokültürel yapı ile özel yetenek ve becerileri belirler.

Sanat ve yaratma olayını birkaç faktörün etkisi ve sonucu olarak düşünebiliriz. Bunlardan birkaçı şöyle sıralanabilir:

Sanatçı kişiliği,

Kullanılan malzeme,

Teknik,

Sanatçının içinde yaşadığı toplumsal ortam

İnsanın yaptıkları incelenirken onun evrensel bir varlık olması yanında kültürel ve toplumsal bir varlık olduğu da göz önüne alındığından, bireyin anlaşılabilmesi için onun bağlı olduğu toplumsal yapının da anlaşılması gerekmektedir. Sanat eserindeki bazı ortaklıklar tesadüflerle izah edilemez. Sosyokültürel hayat bir tesadüfler yumağı olmayıp sosyal gerçekliğin kendisidir. Sosyal gerçeklik ise sosyal grupların tarihlerinden getirdikleri ve yeni eklemelerle devam ettirdikleri gelenekli bir süreçtir.

Osman Hamdi Bey - Kaplumbağa Terbiyecisi
Osman Hamdi Bey – Kaplumbağa Terbiyecisi

Sanat doğrudan doğruya insana seslendiği için onun kaynağını bir bakıma toplumda aramak yerinde olur. Sanat eserleri sosyokültürel yapı içinde meydana geldiklerine göre sosyoloji ile yakından ilgilidir. Sanatçı ile sanat eseri arasında nasıl bir ilişki varsa sanat eseri ile sosyokültürel yapı arasında da buna paralel bir ilişki vardır. Sanatkâr yaşadığı çağın hayat tarzının ve zihniyetinin bir tercümanıdır. Çeşitli şekillerde çevresinin kendi kişiliği üzerinde yarattığı etkileri şekillendirerek topluma sunmaktadır.

Yorum yapın