Sosyolojik Analiz Nasıl Yapılır

Sosyolojinin temel amacı; toplumların değişimini, gelişimini, yapısını araştırmak ve elde edilen bilgilere yönelik genellemeler yapmaya çalışmaktır.

Sosyoloji, olayları olması gerektiği gibi değil, olduğu biçimiyle analiz ederek gelecekte de olması muhtemel sorunların çözümünde önemli veriler elde etmemize imkân tanır. Bu anlamda sosyolojinin kullandığı araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak toplumsal olayları araştırmak, incelemek, analiz etmek ve bu yöntem ve tekniklerin toplumsal yapıyla bağını kurmak önemli hâle gelmektedir.

Bu nedenle sosyologlar, toplumsal olayların bireylerin ya da grupların yaşantılarını nasıl etkilediğini analiz ederler. Sosyolog; “Toplumsal olayların özelliği nedir? Toplumsal olaylar nasıl meydana gelir? Toplumsal olayların birbirleriyle ilişkisi var mıdır? Toplumsal olaylar arasındaki benzerlikten hareketle genel yargılara ulaşılabilir mi?” gibi sorulara cevap arar. İşte bütün bunları göz önüne aldığımızda toplumsal olayları nasıl analiz etmemiz gerektiğini ve bizim bu toplumsal olaylar içinde nerede durduğumuzu anlayabiliriz.

Sosyal bilim araştırmaları; planlama, gerçekleştirme ve raporlaştırma aşamalarından oluşmaktadır.

Bir halkın, köklü geçmişinin ürünü olan el sanatları, o halkın maddi kültür varlığının belgesidir.

SOSYAL BİLİM ARAŞTIRMALARINDA İZLENECEK YOLLAR

Araştırma konusunun belirlenmesi:

Araştırma sürecinde ilk yapılması gereken, genel bir inceleme sonucunda bir konu saptamaktır. Araştırma konusu olarak “bilgisayarla öğretim”in seçildiğini varsayalım.

Problemin ortaya konması:

Araştırma konusuyla ilgili olarak çözülmek istenen problemi, diğer bir deyişle, araştırma amacını ortaya koymaktır. Problem; kuramlardan, daha önceki araştırmaların bulgularından yola çıkarak oluşturulabilir. Örneğin yukarıda belirtilen konuyla ilgili olarak, “Grupla bilgisayar öğretiminin etkinliğini belirleyen etmenler nelerdir?” şeklinde bir problem ortaya konabilir. Bir araştırma problemi belirlenirken her şeyden önce problemin araştırılabilir özellikte olmasına dikkat edilmelidir. Araştırılabilirlik, problemin veri toplama ve analiz etme yoluyla incelenebilecek özellikte olmasıdır.

Konuyla ilişkili kaynakların taranması:

Problem ortaya konduktan sonra konuyla ilişkili kaynaklar taranır; elde edilen kuramsal bulgulara ve araştırma bulgularına dayalı bilgiler bir araya getirilerek kaynak taraması bölümü yazılır.

Hipotezlerin yazılması:

Hipotez (denence), doğruluğu ya da yanlışlığı kesin olmayan, kanıtlanmak üzere ortaya atılmış, araştırmacının geçici olarak ortaya attığı açıklamadır. Sosyal bilim araştırmalarının amacı hipotezleri kanıtlamak değil; hipotezleri destekleyici bulgular elde etmektir.

Araştırma yönteminin belirlenmesi:

Bu aşamada; a) hangi araştırma modelinin benimseneceği (örneğin deneysel), b) hangi bireylerin ya da ortamların kullanılacağı (örneğin Porsuk Lisesi’ndeki öğrenciler), c) araştırma verilerinin nasıl toplanacağı (örneğin bilgisayar testi), d) araştırma verilerinin nasıl analiz edileceği (örneğin istatistiksel analiz) belirlenir.

Süre ve olanakların belirlenmesi:

Süre ve olanaklarla ilgili olarak, planlanan araştırmanın aşamalarının hangi tarihlerde tamamlanacağı ve hangi kaynakların kullanılması gerektiği belirlenir.

Araştırmanın sonuçlandırılması:

Araştırma planlanan şekilde gerçekleştirildikten sonra araştırma verilerinin analizi sonucunda elde edilen bulgular yazılır ve bu bulguların yorumları yapılır. Bilimsel araştırma sürecinin son aşamasında ise araştırma raporu hazırlanır.

Sosyal bilim araştırmaları genellikle dört ana bölümden ve bunların alt bölümlerinden oluşmaktadır. Son yıllarda en yaygın kullanılan raporlaştırma biçimi şöyledir:

I. GİRİŞ

Problem, Kaynak Taraması, Hipotezler

—>

II. YÖNTEM

Evren ve Örneklem, Araştırma
Modeli, Verilerin Toplanması ve
Analizi

—>III. BULGULAR—>

IV. TARTIŞMA

Bulguların Yorumu, Sınırlılıklar Öneriler

Yorum yapın