Siyaset Arapça kökenli bir sözcüktür. Devlet işlerini düzenleme, yürütme sanatı anlamına gelmektedir.
Eski Yunan filozoflarından Aristoteles siyaseti yurttaşların, toplumu ilgilendiren işlerle ilgili olarak yaptıkları faaliyetler olarak tanımlamıştır. Günümüzde siyaset; devlet, ülke ve insan yönetimi diye tanımlanabilir. Siyasal kuramları ve bu kuramların uygulamalarını inceleyen bilim dalına siyaset bilimi denir.
Sosyoloji alanında siyaset temel sosyal kurumlardan biridir. Siyaset kurumu; devlet, iktidar, parlamento, siyasal partiler vb. alt kurumlarıyla siyaset bilimi alanında ele alınır. Bu bilim dalı, siyasal kurumların kuruluşu, işleyişi, gelişimi, amaçları ve bunlar arasındaki ilişkileri konu edinir.
İnsanlar, yaratılışları, sosyoekonomik durumları gereği değişik düşüncelere ve farklı çıkarlara sahiptir. İnsanlar, insanların oluşturdukları örgütler ve toplumlar arasındaki bu ve buna benzer farklılıklardan doğan çıkar çatışmaları siyasetin temelini oluşturur.
Siyasetin en temel işlevi, daha önce de belirtildiği gibi yönetim işlerinin yürütülmesi ve kamu düzeninin sağlanmasıdır. Klan veya kabileden, günümüz ulus devletlerine kadar bu işlevi tüm toplumlarda görürüz. Toplumlar, hacim ve ilişkilerdeki yoğunluk bakımından genişledikçe devletler de yapı ve işlevleri itibarıyla büyümekte; kurumlar uzmanlaşmakta ve farklılaşmaktadır. Buna bağlı olarak yönetim faaliyetlerini yürüten kamu kurumları da yapısal görünüm ve işleyiş bakımından daha karmaşık ve teknik hâle gelmektedir.
Siyaset kurumu ve onun alt kuruluşları günlük yaşantımızın ayrılmaz bir parçasını oluşturur. Bu toplumsal kurum, diğer toplumsal kurumların hepsini etkilediği gibi onlardan da etkilenip şekillenerek toplumsal sistemi oluşturur. Siyaset, toplumdan ayrılabilecek bir alan olmadığı gibi toplumun ve kültürün birçok unsurundan meydana gelmiş bir bütündür. Siyaset de toplum içerisinde yer alan hem onu etkileyen hem de ondan etkilenen bir kurumdur.
Siyasetin Temel İşlevleri
- Yönetim işlerini yürütmek ve kamu düzenini sağlamak
- Kanunlar yapmak, kanunları uygulamak ve uygulama sırasında çıkabilecek sorunları gidermek
- Vatandaşların ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını gidermek
- İç ve dış tehlikelere karşı ülkenin bağımsızlığını korumak
- Bireylerin temel hak ve özgürlüklerini güvence altına almak ve adaleti sağlamak
- Ülke sınırları içinde ve dışında millî çıkarları korumak
Kamu Düzeni Ve Siyaset
Kamu düzeninin sağlanması, vatandaşların gözünde güçlü devlet ve güçlü hükûmetler anlamına gelmektedir. Kamu düzeninin zayıflaması ise devletin zayıflaması ve hükûmetlerin ise başarısızlıkları demektir. Bu nedenle güvenlik, asayiş, terör, suç kavramları Türk siyasetinin gündeminde tartışılmaz bir öneme sahiptir. Dolayısıyla kamu düzeni ile siyaset arasında doğrudan bir ilişki vardır.
Kamu düzeni siyasetin, siyaset de kamu düzeninin belirlenmesinde etkindir. Kamu düzeninin sağlanması tüm toplumların en temel hedeflerinden biridir. Modernleşme, kentleşme, yalnızlaşma, ekonomik ve sosyal sorunlar kayıtlı suç oranlarını artırmaktadır. Buna paralel olarak güvenlik gereksiniminin, tıpkı beslenme, barınma gereksinimleri gibi mutlaka karşılanması gerekmektedir. Bu nedenle hükûmetler vatandaşları memnun edebilmek için güvenlik gereksinimini sağlamak, onların güvenlik kaygılarını azaltmak zorundadır.
Terör olayları ve benzeri suçlardan olumsuz etkilenme korkusu, beraberinde toplumsal düzen tartışmalarını getirmiştir. Kamu düzenin sağlanması veya sağlanamaması siyasal rekabette geçerli bir unsur hâline gelmiştir. İktidarlar kamu düzenin sağlanmasında gereken çabanın yapıldığını göstermeye çalışırken iktidarda olmayan partiler ve diğer muhalifler ise hükûmetleri başarısızlıkla suçlamaktadır.
Muhalif partiler kamu düzenin sağlanmasını en iyi bir şekilde kendilerinin gerçekleştirebileceklerini öne sürmektedirler. Bu durum kamu düzeni politikalarının siyasette önemli bir yer işgal etmesine neden olmaktadır. Seçmenler partilerin kamu düzeni politikalarına en az ekonomi, eğitim ve sağlık politikaları kadar önem vermektedir. Partilerin kamu düzeni politikaları seçmenler tarafından test edilmektedir. Kamu düzeninin zayıflaması sonucu vatandaşların gözünde devlete, siyasal otoritelere ve geleceğe olan güven sarsılır. Bu noktada iktidarda olmayan partiler bu olumsuz durumu ön plana çıkararak siyasal anlamda fayda elde etmeye çalışırlar.